قرارداد هاى استاندارد (الحاقى) د ر حقوق کامن لو با تأکید بر حقوق انگلستان و امریکا
دکتر عبدالحسین شیروی استاد دانشگاه تهران
امروزه اکثر شرکت ها به جاى مذاکره با تک تک مشتریان و انعقاد قرارداد با آن ها، قراردادها و شروط استاندارد و نمونه اى را تهیه کرده و به صورت عام به مشتریان ارایه مى نمایند. استفاده از این قراردادها به دلیل صرفه اقتصادى و تسریع در مبادلات روز به روز گسترش بیش ترى پیدا مى کند. از جهت دیگر، این قراردادها در عمل به نتایج نامطلوبى را براى مشتریان در پى داشته که دخالت دادگاه هاى کامن لو و قانونگذار در حمایت از مشتریان را به دنبال داشته است. بعضی از این نوع فراردادها با عنوان قراردادهاى الحاقى شناخته مى شوند. دا گاه هاى کامن لو در رویارویى با شروط غیر منصفانه و غیرقابل أنتظار مندرج در قراردادهاى استاندارد سعى نمود ه اند اولأ، مشخص نمایند آیا شروط مزبور واقعأ پاره اى از قرارداد منعقده بین طرفین را تشکیل مى دهد. ثانیأ، با فرض ثبوت این که شروط مزبور جزئى از قرارداد است، در این صورت دادگاه ها از طریق تفسیر به نفع طرف مقابل و به ضرر تنظیم کننده تلاش نمود ه ا ند تأثیرات نامطلوب این نوع شروط را نسبت به مشتریان محدود نمایند. ثالثأ، در صورتى که مشخص شود شروط مزبور گزاف و غیرمنصفانه است، با استفاده از نظریه شروط غیرمنصفانه و گزاف تلاش شده که از اجراى چنین شروطى خوددارى نموده و یا آن ها را تعدیل نمایند.
کلید واژه: قرارداد استاندارد، قراردادهاى الحاقى، شروط استاندارد، کامن لو، شروط غیر منصفانه و گزاف، مصرف کننده، حقوق آمریکا، حقوق انگلستان، اصل آزادى قراردادى، دخالت در قراردادهاى خصوصى