گاز نازیست زا

گازی طبیعی است که توسط فرآیندهای عمیق درزمین تشکیل یافته وعاری ازموادآلی است

Abiogenic  gas
صحت

درجه نزدیکی یک تجزیه به عدد صحیح و درست

accuracy
زهکشی اسیدی معدن

آب اسیدی که معمولاً‌حاصل اکسیداسیون پیریت است و از نواحی متأثر از معدنکاری خارج می شود

Acid  mine drainage
باران اسیدی

باران اسیدی که معمولاً در اثر CO۲ و SO۲ و گازهای دیگر بوجود می آید .

Acid  rain
زغال چوب فعال

زغال چوب یا شکلهای مشابهی از کربن که سطح آن به منظور افزایش ظرفیت جذب سطحی یونها یا مولکولها آماده شده باشد .

Activated  charcoal
مالیات بر دارایی

مالیاتی که بر ارزش دارایی یا کالا بسته می شود

Ad  valorem  tax
تونل اصلی – تونل مادر

.

Adit
جذب سطحی

فرآیندی که طی آن مایعات ، گازها، یا مواد حل شده به سطح جامدات

می چسبند، با تبادل یونی مقایسه کنید

Absorption
هوازی

منظور محیطی است که در آن اکسیژن وجود داشته باشد .

Aerobic
اگر گا

سنگ و موادمعدنی طبیعی و مصنوعی که بطور جداگانه و بعنوان پرکننده در سیمان ، آسفالت ، گچ و مصالح دیگر بکار می روند .

aggregate
آبرفت

مواد رسوبی تحکیم نیافته ای که بوسیله رودخانه نهشته می شود

(برعکس colluvium)

alluvium
مخروطه افکنه – پنجه آبرفتی

نهشته ای از آبرفت به شکل بادبزن

Alluvial  fan
ذره آلفا

هسته یک اتم هلیوم متشکل از دو پروتون و دو نوترون یکی از محصولات واپاشی هسته ای  

 

Alpha  particle
آلومینا

به فرمول Al۲O۳ ، محصول واسطه ای در فرآیند تولید آلومینوم .

alumina
(۱)آمالگاماسیون –(۲)ملفمه سازی

(۱)فرآیندی که طی آن عملیات معدنی مجاور به یکدیگر متصل گردیده و عملیات بزرگتری را تشکیل می دهند (۲) فرآیند حل کردن بوسیله جیوه و استحصال آن از کانه ،‌ که بعد آنرا حرارت داده و با بتخیر ، جیوه را از طلا جدا می سازند .

amalgamation
اسید آمینه (چرب )

اسیدهای آلی دارای گروههای کربوکسیل (CHOH)و آمین (NH۲)

Amino acid
بی شکل – بی ریخت

فاقد ساختمان بلوری، مانند شیشه

Amorphous
استهلاک بدهی

پرداخت یا کسورات مربوط به بازپرداخت بدهی

amortization
آنذریت

نوعی سنگ آذرین (آتشفشانی)حد واسط

andesite
بی هوازی

منظور فقدان اکسیژن است .

Anaerobic
آنیون

یون بار منفی

anion
نابهنجار

نمونه هایی از یک گروه یا جامعه آماری که تفاوت زیادی با بقیه دارد .

anomalous
آنورتوزیت

نوعی سنگ آذرین درونی عمدتاً متشکل از فلداسپات پلاژیوکلاز

Anorthosite
آنتراسیت

زغالسنگ پرعیار بانسبت بسیار زیاد کربن به هیدروژن

anthracite
انسان زاد – بشر زاد

آنچه بجای فرآیند های طبیعی زمین توسط انسان یا بادخالت او تشکیل شده باشد .

anthropogenic
آبگین – آبکی

متشکل از آب یا مربوط به آن

aqueous
آبخیز – آبخوان

سنگ یا سنگپوشی که آبهای زیرزمین به سادگی در درون آن حرکت کنند ( یعنی ، با تخلخل و تراوایی زیاد )

aquifer
آرکئن

دوران زمانی شناختی بین حدود ۸/۳و ۵/۲ میلیاردسال (Ga)

Archean
چاه آرتزین

چاهی که بدون پمپاژو بطور طبیعی جریان یابد .

Artesian  well
پنبه نسوز – آزبست

کانیهای رشته ای ، سوزنی ، یا نخ مانند که در آنها نسبت طول به قطر حداقل ۳ می باشد، معمولاً نسوز سرپانتین (کریزوتیل ) و نسوز آمفیبول (کروسیدولیت، آموزیت )

Asbestos
آزبستوسیس

بیماری عروقی ریه ها که در نتیجه استنشاق نسوز بروز می کند .

Asbestosis
عیار گیری – عیار سنجی

تعیین عیار کانه یا کنسانتره

Assay
سست کره

بخشی از جبه است که درست در زیر سنگ کره واقع شده و از عمق ۱۰۰ کیلومتری آغاز و تا عمق ۲۰۰ کیلومتری گسترش دارد .

Asthenosphere
جو

قشری از گازو بخارآب که زمین را احاطه می کند .

Atmosphere
ذرات معلق جوی

ذرات مایعات و جامدات که در جو معلق اند .

Atmospheric  aerosol
اتم

کوچکترین ذره یک عنصر که می تواند در ترکیب شیمایی وارد شود .

Atom
عدد اتمی

تعداد پروتونهای موجود در هر هسته یک اتم

Atomic number
وزن اتمی

وزن یک اتم (معمولاً در رابطه با اکسیژن ۱۶) که عمدتاً‌از تعداد پروتونها و نوترونها تعیین می گردد

Atomic  weight
زمینه

اصطلاحی که برای مراجعه به مقادیر شاخص نمونه میانگین ، یا رایج ترین نمونه در یک جامعه آماری بکار میرود (anomalousمراجعه کنید )

Background
پس رفت

قیمت آنی که از قیمت نقدی کنونی ارزانتر است

Backwardation
فروسایی باکتریایی

تغییراتی که توسط فعالیت باکتریها درمواد آلی ، شامل تشکیل کروژن بوجود می آید

Bacteriol  degradation
ترازنامه

اعلان درآمدها و هزینه ها توسط یک شرکت یا هر مؤسسه مالی دیگر

Balance  statement
سازند آهن نواری

رسوب شیمایی یا با لایه های متناوب آهن و سیلیس یا کانیهای سیلیکاته ، همچنین بنام های تاکونیت ، ایتابیریت ، جاسپیلیت ، یا سنگ آهن نیز خوانده

می شود .

Banded iron formation
بازالت

سنگ آذرین خروجی مافیک ، که معمولاً در مراکز گسترش تیغه های میان اقیانوسی تشکیل می گردد .

Basalt
فلزات پایه

مس ، روی ، سرب ، قلع ، کیمیا گران قدیم که نمی توانستند آنها را به طلا تبدیل کنند این فلزات را بدین نام می خوانند .

Base metals
پی سنگ

سنگهای قدیمی تری که در زیر حوضه های رسوبی و سایر سنگهای جوانترقرار دارند .

Basement  rock

 

کوره اکسیژن پایه

کوره فولاد سازی با جریانی از اکسیژن خالص

Basic  oxygen  furnace
تحلیل حوضه

ارزیابی این احتمال که آیا یک حوضه رسوبی حاوی نفت خام ، گاز طبیعی ، یا سایر کانسارهای معدنی هست یا نه

Basin  analysis
باتولیت – ژرف سنگ – ژرفاس

توده بزرگ سنگ آذرین درونی با شکل نامنظم ، که طول آ‎نها معمولاً به دهها کیلومترمی رسد .

Batholith
بوکسیت

کانه ای که ازآن آلومینیم بدست می آید،حاوی اکسید آلومینیم آبدار، رس وسیلیس است

Bauxite
سنگ بستر – سنگ کف

سنگ سختی که در زیر سنگهای نرمتر یا مواد تحکیم نیافته در نزدیکی سطح زمین قرار گرفته است .

Bedrock
پله – سکو

قسمت های پله ای شکل در اطراف دیوارهای یک معدن روباز که از گسیختگی یا ریزش سنگ جلوگیری می کند .

Bench
تغلیظ – پرعیار سازی

جداسازی فیزیکی یک کانه فلزی از کانسنگ آن بوسیله سنگ شکنی ، آسیاب کردن ، کف آلایی ، و روشهای دیگر

Beneficiation
بریلیوسیس

بیماری عروقی ریوی که در نتیجه استنشاق ترکیبات بریلیوم عارض می شود .

Berylliosis
ذره بتا

ذره ای با بار منفی مساوی با الکترون یا معادل آن با بار مثبت محصول واپاشی هسته ای

Beta particle
تجمع زیستی

تجمع یک عنصر یا ترکیب در موجودات زنده تجمع زیستی حاد همان بزرگ سازی زیستی

Bioaccumulation
زیست کره

تمام مواد آلی زنده و مرده زمین

Biosphere
نمکهای تلخابه

نکهایی که تبخیر شدید آب دریا که غنی از پتاسیم و منیزیم است متبلور می شود

Bittern  salts
قیر (طبیعی ) – بیتومن

مواد آلی نیمه جامدی که ترکیب شیمایی آن مشابه نفت خام سنگین است .

Bitumen
زغالسنگ قیری – زغال سنگ بیتومن

زغال سنگ با عیار متوسط ، رایج ترین نوع مورد استفاده

Bituminous  coal
بیماری ریه سیاه

(مراجعه کنید به coal  worker  pneumoconiosis )

Black  lung  disease
دودکش سیاه

چشمه داغ زیر دریایی ک آز آن آبی بیرون می آید که حاوی ذرات معلق و سیاه کانیهای سولفیدی است که توسط فرآیندسرد شدن سریع آب ته نشین شده اند .

Black  smoker
کوره بلند

کوره ای که برای تبدیل سنگ آهن به چدن مورد استفاده قرار می گیرد

Blast  furnance
مس بلیستر – مس مذاب

مسی است که از طریق ذوب تولید می گردد ، معمولاً حاوی طلا ، نقره ، و سایر فلزاتی است که باید در یک پالایشگاه از آن خارج گردد .

Blister  copper
تخریب قطعه ای – تخریب بزرگ

یکی از روشهای استخراج زیرزمینی که طی آن قطعات بزرگ گانسنگ از طریق تونلهایی که زیر آن خالی شده فرو ریخته می شود .

Block  caving
شیر کنترل – شیر اطمینان

شیر بزرگی است در تجهیزات حفاری عمیق نفت ، گاز ، و سایر مواد که برای جلوگیری از فرار شورابهای تحت فشار و سایر سیالات نصب می گردد .

Blow- out  preventer
مایع بدن

آب ، خون ، و سایر مایعات طبیعی

Body  fluid
جوشیدن

تغییر حالت مایع به گاز در نقطه جوش

Boil
راکتور آب جوش

نوعی راکتور هسته ای که مایع کارکرد آن آب جوش است .

Boiling  water  reactor
کانسار پرعیار

کانه بسیار پرعیار ، بوژیره کانه طلا و نقره

Bonanza
وجه حق اکتشاف

پول غیر قابل برگشت که برای حق اکتشاف یک قطعه زمین پرداخت می شود .

Bonus  bid
خاکستر کف

خاکستر حاصل از احتراق زغالسنگ ، که به کف محفظه احتراق سقوط می کند .

Bottom  ash
برنج

آلیاژ مس و روی

Brass
برش

سنگی است متشکل از تکه های زاویه دار در زمینه ای از سنگ ریزدانه تر یا کانیهایی که بطریق شیمایی ته نشین شده اند .

Breccia
راکتور مولد

نوعی راکتور هسته ای که سوخت قابل گداخت بیش از مصرف خود تولید میکند

(به rcactor  converter  ) مراجعه کنید .

Breeder  reactor
شورابه – شوراب

محلول آبگینی که شوری آن بیش از آب دریا است (حدود ۵/۳ درصد وزنی )

Brine
برنز

آلیاژ مس و قلع

Bronze
شمش

به معنای خاص کلمه یعنی فلز حاوی مقادیر زیاد طلا یا نقره ، گاهی به معنای فلز سرب

Bullion
محصول جانبی

در منابع معدنی ، هر محصول ثانویه ای که از تولید محصول اولیه حاصل گردد ، مولیبدن حاصل از تولید مس و گاز طبیعی حاصل از برخی تولیدات نفت

By- product
کلسینه کردن

حرارت دادن و خارج کردن گازی که بخشی از یک ترکیب است ، غالباً در فرآیندی بکار گرفته می شود که طی آن برای تولید آهک (CaO) از سنگ آهک (CaCO۳) گاز CO۲  را از آن خارج می کنند .

Calcine
راکتور کاندو

نوعی راکتور هسته ای که از سوخت غنی نشده استفاده می کند .

CANDU  reactor
پوش سنگ – سنگ بوشش – کلاهک

(۱) سنک ناتروایی که روی برخی تله های نفت و گاز را پوشانده است .(۲)ماده باقیمانده نامحلول پریژیپسی که دربالای یک گنبد نمکی در حال صعود قراردارد.

Caprock
مالیات کربن

مالیات اعمال شده بر CO۲ که درخلال احتراق سوختهای فسیلی بوجود می آید.

Carbon  tax
کربنات

مربوط به کانیها یا سنگهای حاوی CO۳۲- همانند کلسیت ، دولومیت ، و سنگ آهک

Carbonate
کربنایتت

سنگ آذرینی که عمدتاً‌از کلسیت و دولومیت تشکیل یافته است .

Carbonatite
کارتل

سازمانی که بمنظور کنترل موجودی و قیمت یک کالا تأسیس می گردد .

Cartel
لوله گذاری

لوله ای که بمنظور جلوگیری از ریزش دیواره های چاه و خروج یا ورود مایعات نامطلوب برای پوشش چاه بکار برده می شود .

Casing
کاتاژنز

فرآیند زمین شناختی حد واسط بین درون زدایی و دگرگونی ، که به تولید نفت و گاز منجر می شود .

Catagenesis
کاتالیزور

ماده ای که میزان یک واکنش شیمایی را بدون شرکت جستن در آن پیش می برد

Catalyst
کاتیون

یون بار مثبت

Cation
سلولز

کربوهیدارتی که ماده سازنده اصلی دیواره های سلولهای گیاهان چوبی است .

Cellulose
سیمان

(!)هرکانی جدیدی که از مایعات آبگین در خلل وفرج یک سنگ ته نشین می شود

(۲)مخلوطی که از پودرآهک ، رس و سایر کانیها که پس از اضافه کردن آب به آن به صورت ماده سخت جامدی در می آید (سیمان هیدرولیک ) (۳) ماده عامل بسته شدن بتن

 

Cement

سنوزوییک

دوران زمین شناختی از ۴/۶۶ میلیون سال پیش تاکنون

Cenozoic
کیلیت

ترکیبی با ساختمان حلقوی که در آن یک یون مثبت بوسیله حداقل دو پیوند به هریک از یونهای منفی اطراف متصل می گردد ، معمولاً در مولکولهای آلی فلزی دیده می شود .

Chelate
پیوند شیمایی

جذب یک اتم ، یون ، یا ملکول به دیگری ، معمولاً‌از راه به اشتراک گذاشتن الکترونها

Chemical  bond
چرت – سنگ آتش زنه

سنگ رسوبی حاوی سیلیس ریزدانه

Chert
دود کش(آتشفشانی )

یک توده معدنی لوله ای شکل عمودی ، معمولاً اسکارن سرب – روی

Chimney
رنگ زاها

عناصر یا ترکیبات به وجود آورنده رنگ در کانیها

Chromophorcs
محدوده

قطعه ای از زمین که تحت قانونی در اختیار گرفته می شود که اجازه می دهد در اراضی عمومی اکتشاف معدنی و استخراج صورت می گیرد ، در ایالات متحدclaim را می توان به کانسارهای سنگ بستر (lode) یا کانسارهای آبرفتی (پلاسر)نیز اطلاق کرد .

Claim
رسوب آواری

رسوبی که حاوی تکه هایی از کانی ، سنگ ، و مواد دیگر است ، هنگامی که سخت شود سنگهای رسوبی آواری همانند کنگومرا ، ماسه سنگ و شیل را درست می کند .

Clastic  sediment
رس

(۱) هریک از کانیهای متعدد سیلیکات آبدار آلومینیم ، شامل کائولن ، و سمکتیت (۲) مواد آواری به قطر کمتر از ۱ میلیمتر

Clay

۲۵۶

کلینکر

آگلومراسیون سیلیکات کلسیم و سایر ترکیبات که از طریق کلسینه کردن سنگ آهک ، رس ، وسایر کانیها در کوره سیمان بدست می آید .

Clinker
زغال سنگ

سنگ قابل اشتعالی که عمدتاً بقایای گیاهان زمینی است که تا حدودی فاسد گشته اند .

Coal
ذات الریه کارگر زغال سنگ

بیماری ریوی ناشی از استنشاق گرد زغال (بیماری ریه سیاه هم خوانده میشود )

Coal worker‘s pneumoconiosis
زغالی شدن

فرآیندد تبدیل گیاهان مرده زمینی به زغال سنگ

Coalification
رس پوششی

کائولینیت و سایر رس ها که برای روکش کاغذ مورد استفاده قرار می گیرند .

Coating  clay
زغال سنگ کک شو

زغال سنگی که به منظور تهیه کک برای کارخانجات فولاد سازی و سایر مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد .

Coking  coal
کلوئید

ماده سوسپانسیون حاوی ذرات با قطر بین ۹-۱۰ و ۶- ۱۰ متر

Colloid
واریزه

سنگپوشی که جابجا نشده باشد (در برابر alluvium )

Collovium
سلف خری

قرارداد فروش یا خرید کالا در تاریخ معین با قیمت معین

Commiodity  future
یون کمپکس

یونی که دارای بیش از یک اتم است .

Complex ion
ترکیب

ماده ایت که حاوی بیش از یک عنصر است و خصوصیات آن با خصوصیات عناصر تشکیل دهنده اش متفاوت است .

Compound
کنسانتره

محصولی است که بوسیله سنگ شکنی ، آسیاب کردن ، و جدا سازی مواد از طریق فلوتاسیون یا روشی دیگر ، نسبت کانه فلزی در آن چنان افزایش یافته باشد که بسیار پیش از عیار آن در کانسنگ شود .

Concentrate
مجوز-  موافقت اصلی

حق اکتشاف موا معدنی با تولید آنها در یک محدوده معین اراضی معمولاًاز طرف دولتها اعطامی گردد

Concession
کراتون

پوسته قاره ای پایداری که بطور غیر عادی ضخیم باشد .

Craton
نفت خام

مایعی عمدتاً متشکل ا ز مولکولهای آلی که با ۵ تا ۳۰ اتم کربن

Crude oil
پوسته

خارجی ترین قشر زمین ، شامل پوسته قاره ای ( رسوبات و سنگهای گرانیتی ) با ضخامت ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر ، و پوسته اقیانوسی ( بازالت وسایر سنگهای مافیک ) با ضخامت ۵ تا ۱۰ کیلومتر .

Crust
فراوانی پوسته ای

میانگین غلظت یک عنصر در پوسته قاره ای

Crustal  abundance
بلور

ماده جامد دارای آرایش منظم اتم ها یا یون ها

Crystal
تفکیک بلوری

فرآیند ته نشینی یا غوطه ور شدن بلورها از ماگماهای مادر ، که معمولاً باعث تغییر ترکیب شیمایی ماگمای باقیمانده می شود .

Crustal  fractionation
شبکه بلوری

آرایش منظم اتمها در یک بلور

Crystal  lattice
شیشه باطله که معمولاً بازیابی می شود . Cullet
انباشت

این اصطلاح به بافت کانیهایی اشاره میکند که به نظر می رسد در داخل کمپلکس های لایه لایه آذرین بصورت لایه ای جمع شده باشند .

Cumulate
کوپولا- زبان آتشفشانی – گنبداس

برآمدگی بالای یک توده نفوذی آذرین ، تصور می شود که مایعات ماگمایی و نهشته های معدنی در اطراف کوپولاها تجمع می یابد .

Cupola
عیار آستانه – عیار حد

حداقل عیار کانسنگ که استخراج آن صرفه اقتصادی داشته باشد .

Cut- off grade
خرده سنگ

تکه های سنگ که در حفاری توسط سرمته شکسته می شود .

Cuttings
سیلکون

دستگاهی که بوسیله نیروی گریزاز مرکز ذرات را از مایعات جدا می سازد .

Cyclone
دلتا

نهشته رسوبات آواری درجایی که رود به دریاچه رودخانه یا اقیانوس می ریزد

Delta
ملقمه (آمالگام ) دندانپزشکی

آلیاژی از جیوه ، نقره و قلع که برای پرکردن حفره های دندان بکار میرود .

Dental  amalgam
اورانیوم تهی شده

اورانیومی که اغلب محصولات نوزاد ناشی از واپاشی هسته ای از آن خارج شده باشد

Depleted  uranium
حدمجاز زیان سرمایه

یکی از کسورات درآمد شمول مالیات ناشی از تولید مواد معدنی که منعکس کننده تمام شدن کانسار در آینده است واریانت های آن عبارتند از استهلاک هزینه( کسری از هزینه دارایی ) استهلاک درصد (درصدی از در آمد ناخالص) و استهلاک آورده (کسری از پولهایی که در اکتشاف هزینه شده اند )

Depletion  allowance
حد آشکارسازی

حدی که در کمتراز آن یک روش تجزیه نمی تواند عنصر یا ترکیب مورد نظر را آشکارسازد .

Detection  limit
دوتریوم

ایزوتوپ هیدروژن با یک پروتون و یک نوترون

Deuterium
آماده سازی – تجهیز – توسعه

فرآیند آماده کردن یک کانسار برای تولید

Development
درون زایی – دیاژنز

فرآیندهای شیمایی و فیزیکی که مدت کوتاهی پس از ته نشینی رسوبات در آنها اتفاق می افتد .

Diagenesis
دیاتومه

گیاه تک سلولی سیلسی آبگین متعلق به جلبکها

Diatom
دیوریت

نوعی سنگ درونی آذرین مافیک تا حد واسط

Diorite
احیاء مستقیم

تولید آهن بدون ذوب کامل ، آهن اسفنجی تولید می شود .

Direct  reduction
نرخ تیزیل

نرخ سود یا تورمی که برای محاسبه ارزش فعلی در آمد آتی بکار می رود .

Discount  rate
پراکنش

مهاجرت یونها ، عناصر ، ترکیبات ، کانیها ، سنگها یا سایر مواد از یک منبع نسبتاً‌تغلیظ یافته به بیرون

Dispersion
تقطیر کردن

جوشاندن یک مایع و تبدیل مجدد آن به مایع که معمولاً بمنظور جداکردن یک مایع از مایعات دیگر یا از جامدات مورد استفاده قرار می گیرد .

Distill
سود سهام

آن بخش از درآمد خالص که به صاحبان یک کار بابت برگشت سرمایه

پرداخت می شود

Dividend
حاشیه واگرا

مرز جدا شونده دو صفحه سنگ کره از یکدیگر ، معمولاً‌یک تیغه میان اقیانوسی

Divergent  margin
شمش سیم و زر

شمش طلا- نقره که باید در یک پالایشگاه خالص شود .

Dore
شخصی که سعی میکند با استفاده از روش های فرااحساسی از روی سطح زمین نقاط تجمع آب را در درون زمین پیدا می کند . Dowser
لایروبی

نوعی معدنکاری روباز با بکارگیری یک دو به که در یک حفره بزرگ پرآب شناور است و با حفر سنگپوش راه خود را به سمت جلو باز میکند .

Dred ging
دستگاه حفاری

دستگاهی که برای حفر چاه در سنگ بمنظور اکتشاف یا تولید مورد استفاده قرار می گیرد . برای بریدن سنگ از سرمته استفاده می کند .

Drill
آزمایش با ساقه مته

آزمایشی که در خلال حفاریهای اکتشافی برروی مخازن مایع انجام میشود که تعیین کنند آیا امکان تولید اقتصادی وجود دارد یا خیر؟

Drill  stem  test
گل حفاری

ماده ای آبکی با وزن مخصوصی بالا متشکل از پودر باریت ، رس بنتونیتی ، و سایر کانیها و ترکیبات که برای شستن و راندن خرده سنگها ی حفاری به سطح زمین بکار می رود .

Drill  mud
رانش

فشار طبیعی سنگها ، آب ، و گاز که نفت را از مخزن به سطح زمین می راند

Drive
ترسیب خشک

نهشته شدن کانیها یا ترکیبات از جو

Dry  deposition
دامپینگ

فروش یک کالا به قیمتی زیرهزینه واقعی آن

Dumping
دونیت

نوعی سنگ آذرین اولترامافیک عمدتاً متشکل از اولیوین

Dunite
استهلاک آورده

(به deplection  allowance   مراجعه کنید )

Carned  depletion
کوره قوس الکتریکی

کوره فولاد سازی که تا حد زیادی با آهن یا آهن اسفنجی مورد استفاده قرار میگیرد.

Elecctric  arc  furnace
الکترولیتی

(به electrowinning  مراجعه کنید )

Electrolytic
الکترون

ذرات بسیار کوچک با بار منفی که هسته یک اتم را احاطه کرده اند و بارپروتونها را متعادل می کنند .

Electron
الکترووینینگ

تجمع یک یا چند یون حل شده برروی الکترودهایی که در یک محلول قرارداده شده اند اساس استحصال فلزات بوسیله آب (هیدرومتالورژی ) معمولاً به نام الکترووینینگ استحصال حلال SX-)

Electrowinning
قلمرو آشکار

حق دولت در اختصاص دادن زمین های خصوصی برای استفاده عمومی

Eminent  domain
منابع انرژی

مواد معدنی سوختنی شامل سوخت های فسیلی و سوخت های هسته ای

Energy  resources
مالیات انررژی

(به CARBON  TAX )

Energy  tax
بازیابی تشدید شده نفت

روشهای مورد استفاده در افزایش تولید نفت از مخزن از قبیل سیلابی کردن با CO2 تزریق گاز اثرات گرمایی و سیلابی کردن با آب

Enhanced oil recovery (EOR)
غنی سازی

فرآیندی که طی آن میزان ۲۳۵U   در اورانیوم به اندازه ای افزایش می یابد که شرایط وقوع پدیده گداخت هسته ای فراهم آید .

Enrichment
اپی ژنتیک

مربوط یه نهشته های معدنی که بعداز سنگهای در برگیرنده شان تشکیل یافته اند

Epigenetic
اپی لیمنیون

لایه فوقانی آب در یک دریاچه مطبق آب شیرین

Epilimnion
تعادل

در علم شیمی به شرایطی گفته می شود که تحت آن شرایط یک واکنش شیمیایی با آهنگ یکسانئ به جلو و یاعقب می رود و حاصل آن فراوانی نسبی ثابت واکنش کننده ها و محصولات واکنش می باشد .

Equilibrium
اتانول

الک اتیلیک ، الکل غلات (C2H5OH )

Ethanol
اکسیژن زدایی

فرآیندی که طی آن باروری فزاینده موجودات زنده در آبهای سطحی اکسیژن محلول را مصرف می کند .

Eutrophication
تبخیر

فرآیند تبدیل مایع به گاز

Evaporation
تبخیری

سنگی متشکل از کانیهایی که از تبخیر آب تشکیل شده اند

Evaporite
تبادل

به ion exchange مراجعه کنید

Exchange
منطقه اقتصادی انحصاری

منطقه ای به طول ۲۰۰ مایل از آبها و کف اقیانوس در اطراف ایالت متحده وقلمروهای آن که دولت قدرال ایالت متحده ادعای مالکیت آن را دارد.

Exclusive economic zone
بروندی

سیالاتی که چشمه ها بر بستر اقیانوس ها جریان می یابند و الزاماً داغ هم نمی باشند .

Exhalative
اکسینیت

(به liptinite   مراجعه کنید )

Exinite
ملی کردن

غالباً زمانی بکار می رود که دولتها دارایی های مالکان خصوصی را آز آنها می گیرند و بمیزان محدودی آنرا جبران می کنند .

Expropriate
پرکننده – منبسط کننده

هرچیزی که به منظور رقیق کردن یک ماده گرانتر به آن افزوده شود ، یک پرکننده

Extender
اشتقاق

فرآیند دور شدن دو قطعه تکنونیکی زمین از یکدیگر ،یک دره کافتی بوجود می آورد .

Extension
حقوق فوق جانبی

حق استخراج مواد معدنی در خارج از مرزهای میله گذاری شده (عمودی)یک محدوده بدلیل آنکه مواد مزبور ادامه همان کانسار مربوط به داخل محدوده میله گذاری شده هستند .

Extralateral  rights
سنگهای بیرونی

سنگهای آذرینی که در اثر خروج ماگما و جریان یافتن آن برروی سطح زمین تشکیل می شود .

Extrusive  rocks
تحلیل امکان پذیری

آزمایشی که برای تعیین اقتصادی بودن تولید یک کانسار انجام می شود

Fcasibility  analysis
فلسیک

منظور سنگهای غنی در فلدسپات و عناصر متداول آن ، سدیم ، پتاسیم ، کلسیم و آلو مینیم است

Felsic
فروآلیاژ

آلیاژی که با آهن ساخته شود

Ferroalloy
فلزات آهنی

آهن و فلزاتی همچون منگز ، نیکل ، کروم ، کبالت ، وانادیوم ، مولیبدن و تنگستن که در ساخت فروآلیاژها بکار می رود .

Ferrous  metals
پرکننده

(به extender  مراجعه کنید )

Filler
خلوص

نسبت وزنی طلای خالص در یک آلیاژ

Fineness
(۱)    شکافتنی – (۲) تورق پذیر

توصیف ایزوتوپی است که می تواند فرآ‎یند گداخت هسته ای را طی کند (۲) توصیف سنگی است که می توان آنرا بصور برگه یا صفحه تکه نمود .

Fissile
شکافت – فیزیون

واکنشی هسته ای که طی آن یک ایزوتوپ رادیو اکتیو دو نیم شده و دو ایروتوپ نوزاد ، که از نظر اندازه ، ذرات زیراتمی و انرژی تقریباً‌مساوی هستندتشکیل می دهد .

Fission
کوره فلش

کوره ذوبی است که در آن تزریق کنسانتره هوای پیش گرم شده و مواد گدازآور به سرعت تا دماهای زیاد حرارت داده میشود

Flash  furnace
فلینت- سنگ آتش زنه

(به chert  مراجعه کنید )

Flint
لخته شدن

جذب الکترواستاتیک ذرات کلوییدی به سوی یکدیگر جهت تشکیل دانه های درشت تر

Flocculation
گوگردزدایی گاز دودکش

زدودن گوگرد از گازهایی که توسط نیروگاهها . کوره های ذوب ، پالایشگاه ها و سایر تأسیسات صنعتی به هوا متصاعد می شود .

Flue-gas  desulfurization  (FGD)
انکوزیون سیال – سیال درگیر

نقصی است در بلور که بخشی از مایع (سیال)را که از آن به وجود آمده و رشد کرده است را به تله انداخته است .

Ffluid  inclusion
فلوروسیس

نوعی بیماری شامل ناراحتیهای دندان، تغییرشکل بافتهای استخوانی ، وسایر اثرات ناشی از فلوئور زیادی در بدن انسان

Fluorosis
گداز آور – شار

ماده ای که بمنظور پایین آوردن دمای ذوب بک ماده به آن افزوده می شود .

Flux
خاکستر پرتابی

ذرات ریز خاکستر که درخلال احتراق زغالسنگ و سایر مواد از دودکش ها خارج می شود

Fly ash
طلای احمق ها

پیریت (FES۲)

Flool‘s gold
سوخت فسیل

زغالسنگ ، نفت خام ، گاز طبیعی ، ماسه قیری ، شیل نفتی ، و مواد مربوطه که از مواد آلی تشکیل شده است و در سنگها حفظ گردیده است .

Fossil  fuel
فرآیند فراش

روش استخراج گوگرد از اعماق زیاد زمین از طریق ذوب کردن آن بوسیله بخار فراتافته

Frasch  process
آب شیرین

آبی که فاقد و یادارای مقدار ناچیزی از مواد جامد حل شده است .

Fresh  water
فلوتاسیون کف – کف آلایی

روش تهیه کنسانتره از یک ماده آبکی تهیه شده از یک کانه که طی آن سطح یک یا چند کانی رابا یک مایع آلی پوشش می دهند تا بدین ترتیب به حبابها بچسبند و در سطح ماده آبکی مزبور شناور گردند .

Froth  floatation
خاک رنگ بر- خاک رس رنگ زدا

هر ماده رسی که برای تمیز کردن و زدودن رنگ از منسوجات دارای ظرفیت جذب کافی باشد .

Fuller‘s carth
اسید فلولویک

ماده آلی که وقتی بخش قلیایی (اسید هومیک) اسیدی می شود در محلول باقی می ماند .

Fulvic  acid
تنوره – دودخان

گلوگاهی که بخار و سایر گازها از طریق آن به سطح زمین راه می یابند .

Fumarole
گابرو

نوعی سنگ آذرین درونی مافیک متشکل از فلدسپات و پیروکسن

Gabbro
فولاد گالوانیزه

فولادی که سطح آ ن با یک لایه نازک روی پوشیده شده تا از خوردگی آن جلوگیری شود .

Galvanised  steel
پرتوهای گاما

انرژی الکترومغناطیسی که مشابه اشعه ایکس است اما طول موج آن کوتاهتر است و در خلال پدیده واپاشی هسته ای به وجود می آید .

Gamma  rays
کارگر معدن روستایی

واژه ای است مکزیکی که به کارگر معدن روستایی اطلاق می گردد در زبان پرتغالی به آنgarimpero  می گویند .

Gambusine
کانی باطله

کانیهای باطله ای که در یک کانساروجود دارند و معمولاً‌کوارتز و کلسیت هستند .

Gangue mineral
کارگر معدن روستایی

به garimpero مراجعه کنید .

Garimpero
گاز

حالتی از ماده است که درآن نیروهای چسبنده اتمها یا مولکولها اساساً‌وجود ندارد .

Gas
هیدارت گازی

ترکیب جامدی است متشکل از ۸ مولکول CH4 در شبکه ای متشکل از ۴۶ مولکول آب (CH۴.۵.۷۵ H۲O )

Gas  hydrate
تزریق گاز

پمپ کردن گاز طبیعی به درون یک میدان نفتی جهت حفظ سطح تولید نفت یا ذخیره آن

Gas  injection
گازی شدن

فرآیند تبدیل زغالسنگ به گاز طبیعی

Gasification
شمارنده گایگر

وسیله ای است جهت اندازه گیری ذرات آلفا که از واپاشی هسته ای ناشی می شود

Geiger  counter
اکتشاف ژئو شیمایی

اکتشاف مواد معدنی بر اساس تجزیه ترکیب شیمایی سنگها ، خاکها ، آب ، گاز و موجودات زنده

Geochemical  exploration
زمان سنجی

تعیین سن یک سنگ یا کانی براساس مقدار ایزوتوپهای رادیو اکتیو و نوزاد موجود در آن

Geochronology
زمین پزشکی

مطالعه اثر سنگها و کانیها بر سلامتی انسان

Geomedicine
اکتشاف ژئو فیزیکی

اکتشاف مواد معدنی از طریق اندازه گیری خصوصیات مغناطیسی ، ثقلی ، الکتریکی ، رادیو اکتیو، یا سایر عوارض فیزکی سنگها و کانیها

Geophysical  exploration
گاز زمین فشرده

گازی که در آب یا در زیر سنگهای رسوبی نفوذ ناپذیر تحت فشار قرار گرفته باشد .

Geopressured  gas
زمین آمار

بررسی آماری داده هایی که به صورت مکانی مرتب شده اند مانند مقادیر عیار یک کانسار

Geostatistics
شیب زمین گرایی

افزایش طبیعی درجه حرارت زمین در عمق پوسته و جبه ( معمولاً ۲۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد درهر کیلومتر در پوسته فوقانی )

Geothermal  gradient
آب فشان

چشمه آب داع که متناوباً جوش می آید

Geyser
شهر ارواح – شهر اشباح

شهری که غالباً پس از اتمام کانسار نزدیک به آن مترو که شده است .

Ghost  town
شیشه

ماده جامد بی شکل

Glass
تغییرات جهانی

تغییرات جوی ناشی از تغییرات طبیعی و بشرزاد که در ترکیب شیمایی هواکره به وجود آمده و از نظر زمین شناسی سریعاً به وقوع می پیوندد .

Global  changes
گواتر

بیماری غده تیروئید که با تورم گردن نمایان می شود .

Goiter
استاندارد طلا- معیار طلا

استفاده از طلا برای تعیین ارزش یک پول رایج

Gold  standard
فروافتادگی – فروزمین

دره ای که درهنگام به پایین کشیده شدن (به وسیله کشش ) پوسته زمین به وجود می آید .

Graben
گرانیت

سنگ رایج آذرین درونی فلسیک متشکل از کوارتز ، فلدسپات و میکا

Granite
گاز گلخانه ای

گازی (به ویژه CH۴,CO۲,H۲O ) که از بازتاب مجدد اشعه خورشید به فضا ممانعت کرده و بنابراین باعث گرم شدن زمین می گردد .

Greenhouse  gas
آب زیرزمینی

آبی که در زمین ذخیره شده است معمولاً آبی را گویند که می توان با حفر چاه آنرا برای مصارف خانگی صنعتی و کشاورزی به کاربرد .

Groundwater
گوانو

تجمع فضولات خفاش و پرندگان

Guano
چاه فورانی

چاه نفتی که به گونه ای غیر قابل کنترل در سطح زمین جریان می یابد .ه

Gusher
هیدین

دورانی از زمان زمین شناسی مربوط به پیش از حدود۸/۳ میلیارد سال قبل (Ca)

Hadean
نیم عمر

مدت زمان لازم برای نصف مقدار یک ایزوتوپ که بتواند فرایند واپاشی هسته ای را طی کند.

 

Half-life

آب سخت

آبی که با صابون به آسانی کف نمی کند ، آب غنی در کلسیم و منیزیم محلول

Hard water
واسطه سنگین

دوغاب کانیها ی سنگین در آب دارای وزن مخصوص ظاهری بالایی است برای جداساختن کانیها براساس وزن مخصوص شان مورد استفاده قرار میگیرد .

Heavy  media
آب سنگین

آبی که از دو تریوم غنی است

Heavy  water
هموگلوبین

پروتئین آهن دار در سلولهای قرمز خون که با اکسیژن پیوند قابل برگشت دارد

Hemoglobin
مخلوط ناهمگن

مخلوطی که حاوی بیش از یک فاز کانی یا ماده است

Heterogeneous  mixture
فرازمین

تپه یا کوه خطی که دو فروافتادگی را ازهم جدامی کند .

Horst
اسید هومیک

ماده خاکی گیاهداری که در محلولهای قلیایی رقیق قابل حل است اما هنگامیکه این محلولها اسیدی شوند ته نشین می شود .

Humic  acid
سیمان هیدرولیکی

(به cement  مراجعه کنید )

Hydraulic cement
هدایت هیدرولیکی

نرخ حرکت آب در سنگ متخلخل( معادل تراوایی آب )

Hydraulic  conductivity
معدنکاری هیدرولیکی

استفاده از جریان پرفشار آب برای ازهم پاشیدن شن ها جهت استخراج و فرآوری

Hydraulic  mining
تله هیدروکربوری

سنگ مخزن حاوی هیدرو کربور که به وسیله پوش سنگ از سنگهای نفوذ ناپذیر و متخلخل فوقانی و سطح زمین مجزا شده است .

Hydrocarbon  trap
هیدرومتالورژی

جداسازی یک فلز مورد نظر از کانسنگ یا کنسانتره به وسیله حل کردن و سپس ته نشین کردن آن یا از طریق الکترووینینگ

Hydrometallurgy
آب کره

قسمتی از زمین که در سطح و نزدیک سطح حاوی آب است و شامل اقیانوسها می شود .

Hydrosphere
دگرسانی گرمابی

تغییرات کانیایی از واکنش بین یک سنگ و یک محلول گرمابی

Hydrothermal  alteration
محلول گرمابی

آب گرم طبیعی که در زمین گردش می کند .

Hydrothermal  solution
هیپولیمنیون

سطح عمیق تر آب (زیرااپی لیمینیون) در

یک دریاچه آب شیرین مطبق

Hypolimnion
سنگ آذرین

سنگی است که در اثر تبلور یا سرد شدن ماگماتشکیل شده است و شامل سنگهای آتشفشانی(بیرونی)است که درهنگام رسیدن ماگما به سطح زمین تشکیل می گردند و سنگهای درونی (نفوذی) که درزیر سطح زمین تشکیل می شود

Igneous  rock
نامیژاکی – اختلاط ناپذیری

فرآیندی که طی آن یک سیال همگن به صورت دو سیال نامیژاک در می آید .

Immiscibility
ناتروا-نفوذ ناپذیر

به سنگهایی اطلاق می گردد که سیالات از میان آنها خیلی آهسته حرکت می کنند ویا اصلاً عبور نمی کنند .

Impermeable
سهمیه واردات

محدودیتی که برحجم واردات یک محصول اعمال می گردد .

Import  quota
اینترتینیت

مخلوط کمپلکس بقایای قارچی پوست درخت یا چوب اکسید نشده و سایر مواد گیاهی دگرسان شده در زغالسنگ

Intertinite
حد واسط – نیمه قلیایی

به سنگهای آذرینی اطلاق می شود که ترکیب شیمیایی آنها بین مافیک و فلسیک است

Intermediate
سنگ نفوذی

سنگ آذرینی که که زیرسطح زمین تشکیل شده باشد

 

intrusive rock
یون

اتم یا گروه اتمهایی که یک یا چند الکترون ازدست داده (کاتیون)یا به دستآورده باشد (آنیون)

Ion
تبادل یونی

تبادل یونها بین یک محلول ویک جامد

Ion exchang

 

تشعشع یونیزه کننده

تشعشعی که بابرداشتن الکترونها ازاتمها آنها را یونیزه می کند

Ionizing   radiation
جزیره قوسی

قوس متشکل از جزایر آتشفشانی مشرف بریک حاشیه همگرا(قوس آتشفشانی )

Island  arc
ایزوتوپ

اتمهایی که تعداد پروتونهای آنها مساوی ولی تعداد نوترونهای آنها مختلف است .

Isotope
ایتابیریت

(به bandend iron formation  مراجعه کنید )

Itabirite
کروژن

مولکولهای کمپلکس آلی حاصل از تغییر شکل مواد آلی که دررسوبات محفوظ مانده اند .

Kerogen
کوره افقی

کوره استوانه ای درازی که با شیب ناچیزی به طور افقی قرار گرفته تا مواد درون بتوانند به سمت انتهای کوره حرکت کنند به طور گسترده ای در تولید سیمان گندله های سنگ آهن و سایر فرآورده های معدنی مورد استفاده قرار می گیرد .

Kiln
کیمبرلیت

پردوتیت پورفیری با میزان بالایی از سدیم یا پتاسیم که اولیوین میکا و گارنت تشکیل گردید ه و منبع انواع الماس به شمار می رود .

Kimberlite
سینتیک

نرخ وقوع واکنشهای شیمایی

Kinetics
کماتییت

سنگ اتشفشانی اولترامافیک که عمدتاً متشکل از اولین و پیروکسن است معمولاً همراه کانسارهای نیکل دیده می شود .

Komatiite
دریاچه ای

این واژه به آب ، رسوبات ، و سایر عوارض دریاچه ها اشاره می کند .

Iacustrine
دریاچه مس

مسی که از معادن منطقه کوینا ودر شمال میشیگان استخراج می گردد و ارزش آن به خاطر وجود مقدار کمی نقره است .

Lake  copper
لامپرییت

سنگ پورفیری مافیک تا اولترامافیک که معملاً از بیوتیت و آمفیبول تشکیل شده و مشابه کیمبرلیت است .

Lamproite
محدود کردن زمین

محدودیتی که میتوان بر موارد استفاده زمین ها ی عمومی اعمال کرد.

Land  withdrawal
دوره پنهانی – دوره کمون

زما ن بین قرار گرفتن در معرض (علت بروز یک مشکل بهداشتی )و ظهور اولین علایم بیداری

Latency  period
لاتریت

نوعی خاک که دراثر هوازدگی فوق العاده شدید حاصل گشته و همه عناصر به جز نامتحرک ترین آنها را بیرون رانده است .

Laterite
کمپلکس آذرین لایه ای

سنگهای آذرین نفوذی مافیک حاوی لایه های مواد معدنی (انباشته)

Layered  igneous  complex  (LIG)
 

گدازه

ماگمایی که خارج شده و به سطح زمین رسیده باشد .

Lava
کپه فروشست – کپه لیج کردن

کپه ای از سنگ معدن که برای فروشستن عنصر موردنظر درآن یک محلول واکنش کننده را بر رویش می افشانند ، معمولاً به منظور استحصال طلا از کانسنگ های کم عیار با استفاده از محلولهای سیانور مورد استفاده قرار می گیرد .

Leach  pad
بنزین سرب دار

بنزینی که به آن سرب معمولاً به شکل تترااتیل سرب pb(C2H5)4 [اضافه کرده باشند.

Leaded  gasoline
فلزات سبک

آلومینیم ، منیزیم ، تیتانیوم ، بریلیوم وسایر فلزاتی که از وزن مخصوص نسبتاً کمی برخوردارند.

Light  metals
اگر گای سبک – پوکه معدنی

اگر کای با وزن مخصوص نسبتاً کم شامل مواد طبیعی همانند پرلیت و پومیس و همچنین شیل و سایر سنگهایی که به وسیله حرار ت منبسط شده اند.

Lilghtweight  aggregate
لینین

ماده سختی که در زمینه آوندی سلولهای گیاهان جای گرفته است .

Lignin
لینیت – زغال قهوه ای

نوعی زغالسنگ با درجه پایین

Lignite
آهک

CaO با کلسینه کردن سنگ آهک یا کلسیت به دست می آید .

Lim
سنگ آهک

سنگی است رسوبی که عمدتاً‌ از کلسیت و آرگونیت که دارای ترکیبت شیمایی یکسان اند تشکیل یافته است .

Limcstone
لیپتینیت

بقایای هاگ ها ، جلبکها ، صمغ ها ، سوزنها و پوست برگهای موجود در زغالسنگ

Liptinite
مایع

حالتی از ماده که درآن مولکولها می توانند جای خود را آزادانه عوض کنند اما از طریق جذب متقابل حجم نسبتاً‌ثابتی را حفظ می کنند

Liquid
گاز طبیعی مایع

گاز طبیعی که با سرد کردن آن تا دماهای ۱۶۰- درجه سانتیگراد به مایع تبدیل شده است .

Liquified  natural  gas
نفت گاز مایع

اتان ، اتیلن ، پروپان ،پروپیلن ، بوتان معمولی ، بوتیلن و ایزوبوتان که در پالایشگاهها یا واحدهای فرآوری گاز طبیعی تولی می گردد .

Liquified  petroleum  gas
سنگ گره

(۱) کل زمین جامد (در ژئوشیمی زیست محیطی) (۲) قشر ۱۰۰ کیلومتر خارجی صلب زمین مشتمل برپوسته و جبه فوقانی (درزمین شناسی )

Lithosphere
لود

یک رگه یا جسم معدنی عدسی شکل

Lod e
محدده لود

(به Claim مراجعه کنید )

Lod e claim
استخراج دیواره بلند – جبهه کار طولانی

روش استخراج زیرزمینی که در آن اجسام معدنی افقی و تخت ( معملاً زغالسنگ) را استخراج می کنند و این کار معمولاً به وسیله حفار پیوسته و در امتداد جبهه کارهای بلند انجام گرفته و ماده معدنی توسط نوار نقاله به چاه اصلی منتقل

می گردد .

Longwall  minig
ماسرال

دانه یا اجزاء زغالسنگ که شامل ویترینیت ، لیپتینیت و اینترتینیت می باشد .

Maceral
مافیک

سنگهای غنی از منیزیم و آهن و کانیهای حاوی این عناصر مانند اولیوین و پیروکسن

Mafic
ماگما

سنگ آذرین مذاب هماره با مقادیری بلور و گازهای حل شده

Magma
آب ماگمایی

آب حل شده در یک ماگما که هنگام تبلور برای تشکیل کانیهای سیلیکاته کم آب از آن بیرون رانده شده است .

Magmatic  water
گرهک های منگنز

گلوله های اکسید منگنز ، که معمولاً متشکل از پوسته های هم مرکز بوده و در کف اقیانوس و برخی دریاچه ها یافت می شود .

Manganese  nodule
جبه

قشقشر میانی زمین واقع در زیر پوسته و بالای هسته از سنگهای اولترامافیک تشکیل یافته است .

Mantle
حاشیه

این واژه به استفاده از اعتبارات در خریدهای کالاها و ذخیره کالاها اشاره دارد .

Margin
تقاضای حاشیه ای

تقاضای اضافی برای یک کالامعمولاً به تغییرات کوتاه مدت بازار مربوط می شود

Marginal  demand
دریایی

مربوط به آب دریا یا اقیانوس

Marine
مارن – مارل

سنگ آهکی که حاوی مقادیر متنابهی رس یاسیلت باشد

Marl
مات

سولفید فلزی مذابی که در اثر ذوب شدن کانیهای سولفیدی در مراحل اولیه ذوب که معملاً مقداری از گوگرد به صورت SO۲ از آن خارج می گردد تشکیل میشود .

Matte
بلوغ

دگرسانی فزاینده مواد آلی طبیعی از طریق دفن شدن وانجام واکنش با میکروبها و آب

Maturation
میانگین

مجموع کل مقادیر یک گروه آماری تقسیم برتعداد آنها میانگین

Mean
میانه

مقدار مرکزی در یک گروه آماری که تعداد مقادیر بالاتر و پایین تر از آن یکسان است .

Median
مزوتلیوما

غده ای است در مزوتلیوس یعنی بافت هایی که ریه ها را می پوشانند می تواند خوش خیم یا بدخیم باشد

Mesothelioma

 

 

 

مزوزوییک

دورانی از زمان زمین شناسی بین ۲۴۵ و ۶۶ میلیون سال پیش

Mesozoic
سنگ دگرگونی

سنگی که از تبلور مجدد سنگهای آذرین رسوبی یا دگرگونی قبلی بدون ذوب قابل توجهی تشکیل شده باشد .

Metamorphic  rock
آب دگرگونی

آبی است که در خلال فرآیند دگرگونی میکاها و سایر کانیهای آبدار خارج

می شود تا آنها تبلور مجدد یافته و کانیهای کم آبدارتر را تشکیل دهند

Metamorphic  water
نیمه پایدار

به کانیها و سایر موادی اطلاق می شود که در وضعیت درجه حرارت فشار و سایر شرایطی که خارج از محدود ه پایداری آنها است مقاومت می کند چرا که واکنش های شکننده آنها آنقدر بطئی هستند که نمی تواند به حالت تعادل جدیدی دست یابد .

Metastable
شخانه

قطعه ای از مواد فضایی که به سطح زمین برسد .

Meteorite
آب جوی

بارش جوی در نهشته های معدنی بارشی را گویند که به داخل زمین نفوذ کرده و به سطوحی می رسد که حرارت دیده و در سیستم های گرمابی مشارکت میکند .

Meteorite  water
عارضه نوزاد آبی

شرایطی که در اثراکسید شدن Fe۲+ در هموگلوبین و توسط نیتریت (NO۲) به وجود می آید و هموگلوبینی می سازدکه قادر نیست اکسیژن را به بافتها برساند باعث کمبود اکسیژن خون میشود .

Methaemoglobinaemia (blue-baby  syndrome)
متانول

CH۳OH الکل چوب

Methanol
متیل جیوه

+CH۳Hg یک ترکیب آلی فلزی که حاوی جیوه است .

Methylmercury
میکریت

نوعی سنگ آهک بسیارریزدانه

Micrite
معدنکاری میکروبیولوژیکی

معدنکاری به کمک میکربهایی که کانه های فلزی را متلاشی کرده و عناصر مطلوب آنرا آزاد نموده و وارد محلول می نمایند .

Microbiological   mining
کانی

ماده جامد طبیعی ، معدنی و متبلوری که داری ترکیب شیمایی منظمی است .

Mineral
نهشته معدنی ، نهشته کانیایی

هرنوع تجمع و تمرکز غیر عادی مواد معدنی قطع نظر از اینکه بتوان آنرا با صرفه اقتصادی استخراج نمود .(بهore  deposit مراجعه کنید .

Mineral  deposit
حق معدنی

مالکیت یا کنترل بر کانیهای بالفعل یا بالقوه یک قطعه زمین

Mineral  right
میکروالیاژ

معمولاً آلیاژ آهن است که فقط مقدار  بسیا رکمی از مواد افزودنی به آن اضافه شده باشد .

Microalloy
متحرک (تحرک)

در ژئو شیمی این واژه به درجه پراکنده شدن یک عضو یا ترکیب از منبع سنگی یا کانیایی خودش اشاره می کند که غالباً از طریق حل شدن در آب صورت می گیرد .

Mobile (mobility)
مد

رایجترین عدد دریک جامعه آماری

Mode
تعدیل کننده

ماده‌ای است که به منظور کند کردن شارنوترونها در یک راکتور هسته ای مورد استفاده قرار گرفته و بدین ترتیب میزان گداخت هسته ای را کنترل می کند .

Moderator
مولکول

کوچکترین واحده ماده مرکب است که می تواند به خودی خود وحود داشته و تمام خصوصیات ماده اولیه رابه نمایش بگذارد

Molecule
منوساکارید

(به sugar  مراجعه کنید)

Monosaccharide
چراگاه گوزن

زمین بی ارزشی که برای اکتشاف یا تولید مواد معدنی ترقی پیدا کرده است .

Moose  pasture
رسوبات یخساری

پشته ای از شن و ماسه که با عمل نقاله مانند یخ در پیشانی یک یخسار ساکن یا در طرفین آن در هنگام حرکت یخ نهشته شده باشد .

Moraine
آزاد – خالص

صفتی است که به عناصر اشاره دارد که به صورت جامد یا مایع تنها در طبیعت یافت می شود ( بدون آنکه با عناصر دیگر ترکیب شده باشد )

Native
گاز طبیعی

متان (CH۴) همراه با مقادیر کم اما از نظر موضعی مهم اتان (C۲H۶ ) و هیدرو کربورهای سنگین تر،N۲,CO۲,He,H۲S

Natural  gas
گاز طبیعی مایع

هیدرو کربورهای موجود در گاز طبیعی که به صورت مایع (شامل اتان، پروپان بوتان و پنتان ) در شرایط سطح زمین از آن جدا می شود.

Natural  gas  liquid
نوترون

یک ذره زیر اتمی با جرم ۱و بدون بارالکتریکی بخشی از هسته یک اتم

Neutron
تثبیت ازت

فرآیندهایی که طی آنها میکروبها ازت موجود در هوا یا کودهارا به اشکالی تبدیل میکنند که برای گیاهان قابل استفاده باشد.

Nitrogen  fixation
فلزات غیر آهنی

فلزاتی که معمولاً در فولاد مورد استفاده قرار نمی گیرد معمولاً به فلزات پایه و سبک اطلاق می گردد

Nonferous   metals
منابع تجدید ناپذیر

کانیها یا سایر منابعی که سریعتر از آنچه که در طبیعت تجدید می شوند به اتمام می رسند معمولاً نهشته های معدنی را گویند .

Nonrenewable  resourccs
جامعه عادی

گروهی از نمونه ها یا جوامع آماری که در آن میانگین میانه ومود یکسان هستند .

Normal  population
راکتور هسته ای

دستگاهی است که در آن یک واکنش زنجیره ای هسته ای می تواند آغاز گشته ، تداوم یافته و تحت کنترل باشد و با نرخ معینی انرژی آزاد کند .

Nuclear  reactor
نوکلوئید

گونه ای از اتم که به وسیله تعداد پروتونها ونوترونهایش شناسایی می شود ، یک ایزوتوپ ویژه

Nuclide
گلوله مدور – گرهک – قلنبه

قطعه ای از یک فلز آزاد که به نحوی غیر عادی بزرگ است و معمولاً در نهشته های آبرفتی معدنی یافت می شود .

Nugget
فرارانش

حرکت صفحه ای از سنگ کره برروی صفحه دیگر در یک حاشیه تکتونیکی تصادمی

Obduction
پوسته اقیانوسی

(به Crust مراجعه کنید )

Ocean  crust
اخری – گل اخری

رنگدانه اکسید آهن به رنگ نارنجی متمایل به زرد

Ocher
نفت

(به crud  oil  مراجعه کنید )

Oil
شیل نفتی

شیل حاوی کروژن که در اثر تقطیر آن نفت یا گاز به دست می آید .

Oil  shale
آستانه نفت

محدوده اعماق (و دماها وفشارها مربوطه ) ای که رسوبات بایستی در آن حد دفن گردند تا از مواد آلی نفت تولید نمایند .

Oil  window
اوولیت ، هاگه

ذرات کروی کوچک (کمتر از یک سانتیمتر ) که معمولاً در اثر ترسیب شیمیایی در زمان رسوبگذاری یا سنگ شدن تشکیل شده اند .

Oolit
معدن روباز

معدنی است با حفره روباز open-pit  mine

Open – cast mine
سود عملیاتی

سود قبل از کسر مالیات هزینه های عملیاتی و مالی

Operating  profit
کانسار

نهشته معدنی که بتوان آنرا با صرفه اقتصادی استخراج نمود .

Ore  deposit
مواد آلی

موادی که تا حد زیادی از کربن و هیدروژن ساخته شده اند .

Organic  material
ترکیب آلی فلزی ترکیب اورگانو متال

ترکیبی است که در آن فلزات به مولکولهای کمپلکسی وصل شده اند که عمدتاً متشکل از کربن و هیدروژن هستند .

Organometallic  compound
کوهزایی

دگرشکلی و دگرگونی ای که درخلال تصادم های صفحات سنگ کره در مقیاس بزرگ به وقوع می پیوندد ، کوه سازی

Orogeny
باررویی – روباره

سنگ یا سنگپوشی که روی نهشته معدنی یا کانسار را می پوشاند .

Overburden
کمربند رورانده

کمربندی از سنگها است که در آن یک بلوک سنگ برروی بلوک دیگر رورانده شده است آنچه در زیراست پنهان می کند .

Overthrust  belt
اکسداسیون – اکسایش

از دست دادن الکترون از عناصر معمولاً به وسیله حضور اکسیژن آزاد تشخصیص داده می شود .

Oxidation
اوزون

O3 یک گاز آبی رنگ

Ozone
پارینه بوکسیت

بوکسیت قدیمی که در زیر رسوبات جوانتر حفظ شده است .

Paleobauxite
پانیت

انتقال مالکیت یک مجوز معدنی ازدولت به دارنده مجوز

Patent
فرآیند پاتیو

فرآیند استحصال طلا که در آن کانسنگ را بریک سنگفرش پهن کرده ، خرد کرده ، و با جیوه آنرا می پوشانند (به amatgamation مراجعه کنید )

Patio  process
دوره برگشت سرمایه

مدت زمان مورد نیاز برای بازگشت اصل سرمایه گذاری دریک پروژه به اضافه بهره آن

Payback  period
تورب – زغال نارس

لایه رسوبی از مواد گیاهی تحکیم نیافته ، که معمولاً در یک مرداب نهشته شده و از آن زغالسنگ به دست می آید .

Peat
پگماتیت

سنگ آذرین نفوذی بسیار درشت دانه ای است که تصور می شود از ماگمای پرآب تشکیل یافته باشد .

Pegmatite
گندله ها

اجسام کروی از جنس اکسید آهن و رس هستند که درخلال کانه آرایی ساخته شده و کار فولاد سازی راتسهیل می کنند ، اجسام کروی طبیعی از جنس فسفات که در رسوبات یافت شده و احتمالاً طی زمان دیاژنز تشکیل گردیده اند .

Pellets
استهلاک درصد

(به depletion allowance مراجعه کنید )

Percentage  depletion
پریدوتیت

سنگ آذرین اولترامافیک که عمدتاً‌از اولیوین و پیروکسن تشکیل یافته است .

Periodotite
پرلیت

شیشه آتشفانی ریولیتی که دارای ترک های متحدالمرکز است .

Perlite
تراوایی – نفوذ پذیری

ظرفیت یک سنگ در انتفال مواد سیال (به hydraulic conductivity   مراجعه کنید)

Permeability
فانروزووییک

زمان زمین شناسی بین ۵۷۰ میلیون سال پیش و زمان کنونی

Phanerozoic
درشت بلور – مه بلور – فنو کریست

بلوردشتدر زمینه ای از بلورهای ریزتر در یک سنگ آذرین

Phenocryst
فسفوژیپس

باطله فسفات کلسیم که در خلال فرآوری کانسنگ فسفات تولید می شود

Phosphogypsum
چدن

آهن همراه با چندین درصد کربن و ناخالصی های دیگر از قبیل فسفر ، سیلیسیوم و گوگرد

Pig  iron
محدوده معدن آبرفتی

(به claim مراجعه کنید )

Placer  claim
گچ

معمولاً به گچ پاریس (CaSO4.1/2H2O ) اشاره دارد که در اثر کلسینه کردن جزیی ژیپس تهیه گردیده و در اثر افزودن آب به صورت ژیپس متبلور می شود .

Plaster
تکتونیک صفحه ای – زمین ساخت صفحه ای

نظریه ای است مبنی براینکه قشر خارجی زمین از صفحات سنگ کره ای تشکیل شده که در جنبش و حرکت اند و باعث وقوع زمین لرزه  ، آتشفشانها و سایر فرآیندهای زمین شناختی می شود .

Plate  tectonics
دریاچه کویری – دریاچه فصلی

بخش مرکز ی مسطح یک حوضه صحرایی بسته که رودخانه آن راه خروجی ندارد .

Playa
سنگ درونی

(به igneous  rock  مراجعه کنید )

Plutonic  rock
نوموکونیوسیس

یکی از چندین نوع بیماریهایی ریوی که مشخصه آن سخت شدن رشته های بافتها در اثر استنشاق ذرات محرک

Pneumoconiosis
انبانه ای

عدسی شکل ، معمولاً به لایه های کرومیتی اطلاق میگردد که درخلال تغییر شکل های زمین دچار لغزش شده باشند .

Podiform
پشته شنی

سدی از شن یا ماسه که در داخل خمیدگی های کناری رودخانه تشکیل می شود معمولاً محل تجمع نهشته های آبرفتی است .

Point  bar
پلی ساکارید ها

پلیمرها یا مولکولهای بزرگی که از صدها یا هزاران مونوساکارید (شکر ،CH2O ) ساخته شده باشد .

Polysaccharides
چند ضلعی

شکل مسطحی که معمولاً به وسیله بیش از چهار ضلع و زاویه محدود شده است .

Polygon
جامعه – جمعیت

در علم آمار به گروهی از نمونه ها گویند .

Population
تخلخل

درصد حجمی فضای خالی در یک سنگ

Porosity
پورفیری

بافت سنگی را گویند که درآن بلورهای درشت در زمینه متشکل از بلورهای کوچکتر قرار گرفته است ، سنگهای واجد این نوع بافت راسنگهای پورفیری گویند.

Porphyritic
سیمان پرتلند

(به Cement مراجعه کنید )

Portland  cement
دیگ غول – دیگچال

(۱) فرورفتگی مدوری که به وسیله سایش ناشی از سنگهای رودخانه در سنگ بستر ایجاد شده ور رودخانه در آن جریان می یابد(۲) فرورفتگی موجود در مرنکسی ریف در کمپلکس آذرین لایه ای بوشولد ، که احتمالاً به وسیله خوردگی شیمیایی ایجاد شده است .

Pothole
پلیمر

مولکول بزرگی است متشکل از مولکولهای ساده ای که از یک نوع بوده و به یکدیگر متصل شده اند .

Polymer
پرکامبرین

دوره ای از تاریخ زمین در پیش از حدود ۵۷۰ میلیون سال قبل

Precambrian
فلزات گرانبها (قیمتی )

طلا، نقره، و پلاتین ، گاهی اوقات سایر عناصر گروه پلاتین یعنی پالادیوم ، رودیوم ، روتنیوم ، ایریدیوم ، و اوسمیوم را هم شامل می شود .

Precious  metals
رسوب

 

Precipitate
دقت

مطابقت نتایج تجزیه های تکراری مربوط به یک نمونه که همگی با یک روش انجام گرفته باشد .

Precision
مالیات ملک

(ad nalorem  tax  مراجعه کنید )

Property  tax
کاوشگر

فردی است که عمدتاً به وسیله بررسی و تجزیه و تحلیل سنگهای سطح زمین به دنبال کانسارهای معدنی میگردد و برای انتخاب مناطق جهت کارهای بیشتر از نظریه علمی قلیلی بهره می جوید .

Prospector
پروتئین

نوعی پلیمر زیست شناختی برپایه اسیدهای آمینه

Protein
پروتروزوییک

دورانی از زمان زمین شناختی بین ۵/۲ و ۵۷/. میلیادر سال پیش

Proterozoic
پروتون

ذره ای است بنیادی دارای بار مثبت مساوی با باریک الکترون ولی با جرمی حدود ۱۸۷۳ برابر آن

Proton
زودومورف – ریخت کاذب

کانی ای که دارای شکل خارجی کانی دیگری است

Pseudomorph
پومیس – سنگ پا

سنگ آتشفشانی فلسیکی که بخش بزرگی از آنرا حفره ها تشکیل میدهند غالباً‌ آنقدر سبک است که می تواند شناور شود .

Pumice
آذرآواری

به قطعاتی از ماگما ، بلورها یا سایر سنگهایی اشاره دارد که درخلال فوران آتشفشانی پرتاب می شود

Pyroclastic
پیرولیز

تجزیه شیمایی به وسیله حرارت

Pyrolysis
پیرو متالوژی

فرآیندهای ذوبی که بر اساس تجزیه کانه های فلزی به وسیله حرارت انجام می گیرد .

Pyrometallurgy
نقره روان

جیوه

Quicksilver
رادیو اکتیو – پرتوزا

آنچه این توانایی را داشته باشد که به طور خودانگیز ذرات آلفا و بتا تشعشعات گام و سایر تشعشعات را از خود بروز دهد .

Radioactive
رادون

یک عنصر شیمایی پرتوزا که دراثر واپاشی رادیوم تشگیل می گردد (Rn،عدد اتمی ۸۶ ) در پوسته زمین گاز تشکیل می دهد .

Radon
حفاری اتفاقی

اکتشاف مواد معدنی از طریق حفر چاه در نقاطی که به طور تصادفی در یک ناحیه معین انتخاب شده باشد .

Random  drilling
درجه

میزان بلوغ یا رسیده بودن زغالسنگ

Rank
نرخ بازگشت

(به return on investment  مراجعه کنید )

Rate  of  return
تغذیه

جریان یافتن بارندگی به داخل آبخوان

Reacharge
بازسازی – احیاء اراضی

عملی است اصلاحی جهت بازگرداندن نواحی بهره برداری مواد معدنی به شرایط قبل از بهره برداری

Reclamation
احیا

فرآیند شیمایی که طی ان الکترونهای ظرفیتی به عناصر افزوده میگردد معمولاً از راه کمبود اکسیژن آزاد شناسایی می شود .

Reduction
آداف – ریف

(۱)تجمع اسکلت جانوران دریایی (۲) لایه ای از سنگ که از این مواد تشکیل شده باشد (۳) لایه مسطح کانه داری که در برخی از سنگهای رسوبی آواری و سنگهای آذرین لایه لایه دیده می شود .

Reef
پالایش – تصفیه

تبدیل نفت خام ب بنزین ، نفت حرارتی ، آسفالت ، وفرآورده های دیگر ، جداکردن مقادیر بسیار ناچیز عناصر ناخالص از یک فلز ذوب

Refining
بازسازی – رفورمینگ

سومین مرحله در روش مرسوم پالایش نفت که شامل بازسازی مولکولهای آلی است .

Reforming
دیرگداز

منظور موادی است که به سختی ذوب می شود

Refractory
رگالین

راجع به حق الامتیاز

Regalian
سنگپوش

مواد خاکی و سنگی تحکیم نیافته ای که روی سنگ بستر را می پوشاند

Regolith
ذخیره

بخشی از ذخیره پایه که در زمان تصمیم گیری بتوان آنرا با صرفه اقتصادی استخراج نمود ، قطع نظر ازاینکه تسهیلات لازم برروی آن ملک وجود داشته یا نداشته باشد.

Reserve
ذخیره پایه

ذخایر به علاوه مقداری از منابع شامل ذخایر حاشیه ای اقتصادی و ذخایر نیمه اقتصادی

Reserve  base
مالیات برذخیره

نوعی مالیات که برذخایر معدنی تعلق می گیرد

Reserve  tax
مخزن

(۱)هر بخش از زمین یااطراف آن که دارای خصوصیات یا ترکیب شیمایی معینی باشد (۲) سنگ متخلخل تراوایی که می تواند نفت ، گاز ، شورآب،آب، یا سیالات دیگر را درخود ذخیره و تولید نماید .

Reservoir
زمان اقامت – زمان ایستایی

میانگین  مدت زمانی که یک ماده در یک مخزن باقی می ماند .

Residence  time
بجامانده

مواد نامحلولی که پس از هوازدگی شدید برجای می ماند .

Residuum
منبع

تجمع مواد طبیعی که می توان آنرا هم اکنون یادرآینده استخراج نمود ، شامل ذخایر هم می شود و به منابع احتمالی که تاحدی اندازه گیری شده اند و منابع ممکن که تنها تصور می رود که وجود داشته باشند ، تقسم می شود .

Resource
اندوخته قانونی – ذخیره قانونی

منافعی که در یک کار نگه داشته می شود به جای آنکه به عنوان سود سهام بین سهامداران توزیع گردد یا به عنوان مالیات پرداخت شود .

Rctained  carnings
برگشت سرمایه

منافع حاصل از سرمایه گذاری که به صورت کسری از سرمایه گذاری اولیه بیان می شود .

Return  on  investment
درآمدها

درامد حاصل از عملیات

Revenuce
کوره ریورب

نوعی کوره که درذوب مس وسایرانواع ذوب مورد استفاده قرارم گیرد.

Reverberatory  furnancs
ریزوسفر

ناحیه ا ی از خاک ریشه گیاه را در بر می گیرد .

Rhizosphere
کافت

دره خطی که در اثر پدیده کشش در پوسته زمین به وجود می آید فروزمین

Rift
تشویه

حرارت دادن سنگ ، کانی ، یا کانه برای خارج کردن گازهای آن

Roast
سنگ

مخلوط تحکیم یافته دانه های یک یا چند کانی

Rock
انفجارسنگ

انهدام خودانگیز وانفجاری سنگی که در یک معدن رخنمون شده است ، معمولاً‌ در اثر وجود استرس در معادن عمیق اتفاق می افتد .

Rock  burst
چرخه سنگ

رابطه مطلوب بین سنگهای آذرین ، دگرگونی ، و رسوبی

Rock  cycle
اتاق و پایه

نوعی روش استخراج زیرزمینی است که طی ان اتاقهای کانه استخراج گردیده و دیواره ها یا پایه های بین آنها جهت جلوگیری از فروریختن سقف برجای می مانند .

Room and pillar
کوره افقی دوار

نوعی کوره استوانهای افقی که می چرخد و باعث می شود که مواد معدنی از یک سو به سوی دیگرآن جریان پیداکنند .

Ratary  kiln
نمکزار

یک دریاچه کویری یا دشت مسطح نمک

Salar
 

گنبد نمکی

توده نفوذی نمک که از لایه نمک زیرین بالا می آید

Salt dome
دشت نمک

یک دریاچه کویری که درآن مواد تبخیری نهشته شده باشد .

Salt  flat
نفوذ آب شور- هجوم آب شور

حرکت آب شور به درون یک سفره آب

Saltwater  eneroachment
ماسه

مواد آواری به قطر ۱ تا دومیلمتر

۱۶

Sand
دماغه ماسه ای

سد یا کپه ای از ماسه که در نتیجه عمل جریانها و امواج کم عمق و غالباً‌در دهانه رودخانه یا در محل پیچ رودخانه در ساحل تشکیل می شود .

Sand  spit
ماسه سنگ

نوعی سنگ رسوبی آواری متشکل از دانه هایی به اندازه ماسه

Sandstone
اشباع

(۱)   در شیمی به محلولی گفته می شود که حداکثر مقدار ممکن از یک ماده را در خود حل کرده باشد

(۲)   درآبهای زیرزمینی به سنگ متخلخلی گفته می شود که پرازآب است (زیرسطح آب زیرزمینی )

Saturated
پرتوسنج

دستگاهی است جهت اندازه گیری ذرات وانرژی متصاعد شده از واپاشی هسته ای

Scintillometer
تفاله آتشفشانی

گدازه سخت شده که دارای حفره های فراوان است، معمولاً بازالت

Scoria
تصفیه کننده

دستگاهی جهت استحصال SO2  و سایر گازهای اسید سازی که دراثر احتراق زغالسنگ و سایر سوخت های فسیلی و نیز به وسیله کوره های ذوب حاصل می گردد .

Scrubber
رگه

لایه کانه ، معمولاً زغالسنگ یا کرومیت

Seam
سنگ رسوبی

سنگ حاصل از نهشته شدن دانه های مواد سنگی قبلی (سنگ رسوبی آواری ) ته نشینی مواد حل شده (سنگ رسوبی شیمیایی ) یا تجمع مواد آلی (سنگ رسوبی آلی )

Scdimentary  rock
لرزه ای

(۱)   منظور حرکت امواج ضربه ای طبیعی یا مصنوعی در سنگ است

(۲)   منظور نوعی اکتشاف ژئوفیزیکی است که بااستفاده از امواج ضربه ای مصنوعی جهت مشخص کردن عوارض سنگ نهفته انجام میگیرد

Seismic
مالیات تفکی – مالیات افراز

مالیتهای است که بر ارزش مواد معدنی استخراج  شده از زمین تعلق می گیرد

Severance  tax
چاه قائم – چاه اصلی

چاه عمودی یا مایلی که جهت دسترسی به کانسارزیرزمینی حفر می گردد. .

Shaft
شیل – پلمه سنگ

سنگ رسوبی آواری متشکل از ذرات ریزی که بسیاری ار آنها کانیهای رسی است.

Shale
سهم

به بخشی از سودیک کارگفته می شود که معمولاً‌برای افزایش سرمایه شرکت به معرض فروش گزارده می شود . (درایالات متحده و کانادابه آن استوک هم می گویند)

Share
مخروط خردشدگی

الگوی مخروطی شکل شکست در سنگها که دراثر عبور امواج ضربه ای شکل میگیرد معمولاً‌در اثر برخورد شخانه با زمین به وجود می آید.

Shartter  cone
سپر

قسمتی از یک کراتون که در معرض دید قرار گرفته باشد .

Shield
چهاروجهی سیلیکات

واحد اصلی بسیاری از کانیهای سیلیکاته، یک چهار وجهی که در مرکز آن یک یون مثبت سیلسیم و درهرگوشه آن یک یون منفی اکسیژن قرارگرفته است .

Silicate  tetrahedron
کاربید سیلسیم

SiC۴ ماده مصنوعی سختی است که به عنوان ساینده مورد استفاده قرار میگرد

Silicon  carbide
سیلیکوسیس

نوعی بیماری ریوی که در اثر استنشاق تکه های زاویه دار سنگها یا کانیهای  سیلیکاته عارض می شود .

Silicosis
سیلت – لای

مواد آواری به قطر ۱  تا   ۱ میلیمتر

۱۶     ۲۵۶

Silt
جمع کننده

در ژئو شیمی به مخزنی گفته میشود که یک عنصر ، ترکیب ، یا ماده را در آن تمرکز یافته باشد .

Sink
کلوخه سیلیسی – سینتر

نهشته پرسپلیس حاصل از آب چشمه های گرمی که به سطح زمین رسیده اند .

Sinter
اسکارن

سنگ دگرگونی غنی در کانیهای سیلیکاته کلسیم دار که معمولاً با اضافه شدن سیلیس به سنگ آهک و دولومیت در سطح تماس سنگهای نفوذی یا نزدیک به آن تشکیل می گردد ، غالباً حاوی کانه های فلزی است .

skarn
مواد اسکلتی

شبکه ای متشکل از برخی موجودات زنده معمولاً در مورد جانوارن متشکل از کلسیت ، آپاتیت ، یا سیلسی است و در مورد گیاهان از سلولز ساخته شده است .

Skeletal  material
چوله

به جامعه آماری اطلاق میگردد که حات عادی ندارد (یعنی میانگین ، مود ومیانه در آن یکسان نیستند)

Skewed
سرباره

مواد سیلیکاته پرکلسیم حاصل از ذوب فلزات یا کنسانتره های فلزی در کوره های ذوب

Slage
سنگ لوح – اسلیت

سنگ بادوامی است که در اثر دگرگونی شیل به وجود میاید و به آسانی به صورت تخته سنگ شکسته می شود .

Slate
نرمه

مواد کانیایی و سنگی بسیار ریز دانه ای که در اثر خردکردن بیش از حد موا در خلال کانه آرایی تولید می شود

Slimes
خط لوله دوغاب

خط لوله ای که مواد جامد پودر شده رابه صورت مخلوط با آب یا سیالات دیگر (دوغاب) انتقال می دهد .

Slurry  pipeline
ذوب کردن

جداساختن یک فلز از کانسنگ آن به روش استحصال فلز به روش پیرومتالوژی

Smelt
دود مه

مخلوط دودو مه که معمولاً حاوی SO۲ می باشد.

Smog
دود

ذرات حاصل از احتراق که به صورت معلق درهوای تفتیده وجود دارد.

Smoke
سنگ صابون

سنگ پرمنیزیم نرم و صافی که حاوی مقدار زیادی کانی تالک(Mg۳Si۴O۱۰(OH)۲ )است .

Soapstone
خاکستر قلیا

Na۲CO۳ترکیبی است شیمایی که از کانیهای سدیم آبدار

مانند NaCO۳,NaHCO۳,۲H۲O ))

Soda  ash
آب سبک

آب که صابون درآن به راحتی کف می کند، حاوی مقادیر نسبتاً‌کمی از منیزیم و کلسیم محلول است .

Soft  water
خاک

بخش فوقانی سنگپوش(تعریف زمین شناسی) معمولاً‌تا حدی نشاندهنده منطقه بندی ناشی از ترکیب شیمایی است که منعکس کننده تأثیر هوازدگی می باشد .

Soil
جامد

در ماقیسه با مایع یا گازه به ماده ای اطلاق می شود که در برابر فشار یا هر گونه کوششی برای تغییر شکل خود مقاومت می کند.

Solid
محلول جامد

توانایی یک ماده جامد (معمولاً بلورین ) در تبادل یک عنصر یا یون با عنصر یا یون دیگری که دارای خصوصیات مشابه است ،در محدوده معین دارای ترکیب شیمایی متغیری است .

Solid  solution
حلالیت

درجه حل شدن یک ماده درآب یایک محلول آبگین دیگر

Solubility
ماده حل شونده

ماده ای که دریک حلال حل می شود .

Solute
حلال

محلولی که ماده حل شونده درآن حل می شود.

Solvent
استحصال حلال

تغلیظ یک عنصر مطلوب (مانند طلا) از یک محلول اولیه از طریق حل کردن آن درحجم کمتری از یک محلول ثانویه که بامحلول اولیه مخلوط می شود اماچون نامیژاک است از آن جدا می گردد اولین مرحله از فرآیند.(SX-EW )

Solvent  extraction (SX)
گازترش

گاز طبیعی که درآن فشار جزیی H۲S بیش از ۱% بارمی باشد .

Sour  gas
منبع

در ژئو شیمی ، به مخزنی اطلاق می شود که یک ماده موردنظر را آزاد یا از خود بروز می دهد .

Source
سنگ منبع – سنگ منشأ

سنگی است که پس از دفن شدن در زیر رسوبات به اندازه کافی حاوی مواد آلی هست که بتواند نفت خام و یا گاز طبیعی تولیدکند

Source  rock
سوخت مصرف شده (فقیر شده )

سوخت هسته ایی که دیگر نتواند یک واکنش گداخت هسته ای را پیش براند .

Spent  fuel
آهن اسفنجی

(به Direct  reduction  مراجعه کنید )

Sponge  iron
پایدار

(۱) به کانیها یا سایر موادی اشاره دارد که در شرایط دما، فشار، و سایر شرایطی قراردارند که در آن برای تشکیل سایر ترکیبات یا کانیها واکنشی  انجام نمی دهند (۲) به ایزوتوپهایی گفته می شود که واپاشی هسته ای را به صورت خود انگیز طی نمی کنند .

Slable
فولادزنگ نزن

فولاد مقام در برابر خوردگی که حاوی ۱۲ تا ۵۰ درصد کروم است .

Stainless  steel
استاندارد – استانده

درشیمی نمونه ای راگویند که نمونه های دیگر را با آن مقایسه می کنند

Standard
انحراف معیار

دریک جامعه آماری عبارت است از جذر میانگین مجموع مربع های انحراف همه نمونه ها از میانگین آن جامعه

Standard  deviation
ترازنامه – اظهار نامه مالیاتی

خلاصه صورت درآمدهای کسب شده توسط یک شرکت یا هر مؤسسه دیگری که مالیات به آن تعلق می گیرد همراه با هزینه هایی که از درآمد مشمول مالیات قابل کسر می باشد.

Statement  of  income
فولاد

آلیاژی که برپایه آهن ساخته شده وتا ۲% کربن دارد .

Steel
استوک – آژیانه

توده کوچک سنگ آذرین نفوذی که شکل نامنظمی داشته و معمولاً‌قطرآن به چند کیلومتر می رسد .

Stock
بورس اوراق بهادار

بازاری است عمومی (یعنی باز) که درآن می توان سهام (اوراق بهادار)راخرید و فروش کرد .

Stock  exchange
انبارکردن مواد معدنی موادی که برای استفاده های بعدی نگهداری می شود. Stockpile
استوک ورک سیستم رگه های کوچک تودرتو(متقاطع) Stockwork
کارگاه- کارگاه زیرزمینی سینه کاریا اتاق معدن زیرزمینی که از آن کانه استخراج می گردد . Stope
چینه ها

لایه ها

Strata
چینه کران

محدود به یک چینه یا لایه منفرد

Stratabound
کانی استراتژیک

ماده معدنی ای که برای دفاع ملی یک کشور ضروری تشخیص داده می شود معمولاً‌درهمان کشور وجود ندارد

Strategic mineral
چینه سان

واجد شکل یک چینه یا لایه مسطح

Stratiform
استخراج نواری

نوعی استخراج روباز که درآن اجسام معدنی افقی در زونهای (نوارهای)خطی استخراج گردیده و مواد روباره جایگزین مواد معدنی استخراج می گردد

Strip  mining
نسبت باطله برداری

نسبت حجم روباره به حجم قابل استخراج کانه در یک معدن روباز

Stripping  ratio
زغالسنگ نیمه قیری

زغالسنگ درجه پایین

Subbituminous  coal
فرورانش

فرآیندی در تکتونیک صفحه ای در محل حاشیه همگرا، که موجب بازگشت صفحه ای از سنگ کره به سمت جبه می گردد

Subduction
تخریب (ریزش )طبقات فرعی

روش استخراج زیرزمینی که درآن قطعات بزرگ کانه ازیک مجموعه تونل های موازی به نام طبقه فرعی استخراج میگردد.

Sublevel  caving
تصعید

فرآیندی که طی آن یک ماه جامد بدون عبور از حالت مایع به صورت بخاردرمی آید .

Sublimation
نشست زمین

پایین رفتن سطح زمین در اثر فروریختن سنگ زیرین برخی اوقات براثربرداشت مایعات از مخازن یا استخراج کانه از معدن به وقوع می پیوندند .

Subsidence
شکر

مونوساکاریدی است با فرمول کلی H۲O C غالباً ،‌ گلوکز C۶H۱۲O۶

Sugar
باکتری احیا کننده سولفات

باکتریهایی که از تبدیل SO۴ به H۲S یا شکل دیگری از گوگرد احیا شده انرژی به دست می آورند .

Sulfate –reducing  bacteria
سوپرفسفات

به سوپرفسفات سه گانه مراجعه کنید .

Superphosphate
ابرآلیاژ

آلیاژهای فولاد که در دماهای بالاتر از ۸۰۰ درجه سانتیگراد استحکام خودرا حفظ می کنند .

Superalloys
شیمی سطح

فرآیندهای شیمیایی که درسطح مواد اتفاق می افتد و عمدتاً شامل جذب سطحی و تبادل یونی مربوط به پیوندهای شیمیایی شکسته شده در سطح می باشد .

Surface  chemistry
حق سطح زمین

مالکیت یا کنترل برسطح یک قطعه زمین

Surface  rights
مواد معلق

ذرات معلق یک ماده سیال، معمولاً آب یا هوا

Suspended   material
گاز شیرین

گاز طبیعی که در آن فشار جزیی H۲S کمتر از ۱%‌باراست

Sweet  gas
رس متورم

کانی رسی (معمولاً گروه اسمکتیت ) که در اثر جذب سطحی آب فاصله بین لایه های منفرد درس و در نتیجه حجم آن افزایش می یابد .

Swelling  clay
نفت مصنوعی

نفت (( مصنوعی )) که دراثر فرآوری ماسه قیری حاصل می شود

Syncrudc
سین ژنتیک- همزاد

نهشته های معدنی که همزمان با سنگ در برگیرنده تشکیل شده باشد .

Syngenetic
سنگ مصنوعی

ماده ای که از سرد کردن مواد مذاب ساخته شده و دارای ترکیب شیمیایی میانگین سنگ است ،‌ به عنوان سنگ میزبان جهت دفن زباله‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد .

Synroc
تاکونیک

(به bandcd iron  formation مراجعه کنید ) .

Taconitc
با طله ‌ها

مواد زایدی که پس از فرآوری کانه پودر شده جهت به دست آوردن کنسانتره کانه (های ) فلزی مطلوب باقی می‌ماند .

Tailings
شیته – تالوس

تجمع واریزه‌های سنگی در پای یک پرتگاه

Talus
قطران

قیر طبیعی نیمه جامد

Tar
ماسه قیری

ماسه یا ماسه سنگی که بخش عمده‌ای از فضای خالی بین ذرات آن به وسیله قیر طبیعی یا قطران پر شده باشد .

Tar sand
تعطیل مالیات

دوره‌ای که طی آن مالیات برقرار نمی‌باشد .

Tax holiday
روشهای تولید ثالث

(به cnhanccd  oir  recovcry مراجعه کنید ).

Tertiary production methods
تترال سرب

ترکیب آلی فلزی ۴] ( C۲H۲ ) pb که جهت جلوگیری از احتراق زودرس بنزین به آن افزوده می گردد

Tetraethyl lcal
زغالسنگ گرمایی (حرارتی )

زغالسنگی که معمولاً‌در نیروگا ههای برق جهت تولید حرارت مورد استفاده قرار میگیرد

Thermal coal
تجزیه شیمایی گرمازاد

تجزیه شمیایی مواد آلی دراثر افزایش حرارت

Thermogenic dccomposition
تیول

نوعی ترکیب آلی حاوی گروه سولفیدرل (-SH )

Thiol
دگرروانی – ژلاتینی شدن

به مواد نسبت داده می‌شود که وقتی به هم رده نمی‌شوند مانند جامدات رفتار می‌کنند اما وقتی به هم زده شوند به مایع تبدیل می‌شوند ، خصوصیت مطلوب گل حفاری

Thixotropy
زمین جذر ومدی

زمین بین دو سطح جزر ومد آب

Tjdcwaler  land
چشم ببری

سنگ جواهری که منشکل از پنبه نسوز آمفیبول سیلیسی شده است .

Tigers eye
حق چوب

مالکیت یا کنترل بر چوب در ختان در یک قطعه زمین

Timber  rights
ورق قلع

ورق فولادی کم عرض که از طرفین به وسیله قلع پوشیده شده با شد .

Tin  plate
توربانیت

فلزی کم عرض که از طرفین به وسیله قلع پوشیده شده با شد .

Torbanic
سمی – مهلک

زهرآلود ، زیان آور برای سلامتی

Toxic
فلز جزیی

فلزی که به مقدار بسیار کم در سنگ حضور دارد .

Trace metal
زمان بازیافت

زمان مورد نیاز برای جایگزینی کل مقدار ماده معین در یک مخزن با مواد جدیدی از همان جنس ، به زمان اقامت مراجعه کنید .

Turnover time
تله

( به hydrocarbon trap  مراجعه کنید . )

Trap
سوپر فسفات سه گانه

کودی که حاوی ۴۴ تا ۴۶ در صد p۲o5  است از واکنش کانیهای فسفاته با اسید فسفریک تهیه می‌ گردد.

Triplc superphosphate (TSP)
توقف – تفلا

مواد آذر آواری که تقریباً به اندازه ماسه است .

Tuff
اولترامافیک – فوق مافیک

به سنگهای ٍآذرینی اطلاق می‌  گردد که عمدتاً از اکسید ها وسیلیکاتهای آهنی و منیزیم تشکیل یافته است .سطحی که به علت فرسایش یا عدم رسوبگذاری ، توقفی در ثبت سنگ رسوبی نشان می‌دهد .

Ultramafic
ناپیوستگی Unconformity
معدن زیرزمینی

معدنی که از طریق چاه یا تونل موازی لایه ، کانسنگ را از زیر سطح زمین استخراج می‌  کند .

Underground  mine
قطار معدن – قطار واحد

قطاری که فقط یک محصول را از یک محل انتقال می‌دهند ، عمدتاً قطارهایی که زغالسنگ را از معادن غرب ایالات متحده برای مصرف کنندگان شرق این کشور حمل می‌کند .

Unite  train
یکدست کردن

فرآیندی که طی آن تولید نفت یا گاز از یک میدان واقع در قطعات مختلف زمین ، به تمام مالکین زمین واگذاری می‌گردد .

Unitization
بنزین بدون سرب

(‌ به lcadcd gasolinc مراجعه کنید .)

Unleaded  gasoline
اشباع نشده

( به stablcd مراجعه کنید ) .

Unsaturated
ناپایدار

( به stablc مراجعه کنید ) .

Unstable
بخار شدن

فرآیند تبدیل مایع به بخار

Vaporization
گیاه آوندی

گیاهی که سلولهای آن به شکل آوندهایی به هم متصل اند که آب و مواد غذایی را به سراسر گیاه می‌ رساند ، شامل گونه‌های امروزی به جز خزه ها وگیاهان مربوطه

Vascular  plant
رگه

شکاف مسطح در سنگ که به وسیله کانیهایی که از محلولهای گرمابی یا آب سردتر نهشته شده‌اند پوشیده شده باشد .

Vein
عقب نشینی حفره عمودی

سیستم معدنکاری زیرزمینی که در آن بلوکهای متوالی بلندتر افقی در بخش فوقانی کارگاه را منفجر کرده وآنها را از بخش تحتانی کارگاه بهره برداری می‌کنند .

Vertical crater  retreat
حفره

سوراخی در سنگ آتشفشانی که شکل حباب گازی را به خود گرفته که ابتدا در ماگما حل شده ، اما بعد از آن جدا گشته است .

Vesicle
ویترینیت

بقایای چوب وپوست درختان در زغالسنگ وسایر نهشته‌های غنی در کربن

Vitrinite
ترکیبات آلی فرار

ترکیبات آلی که به سادگی بخار می‌شود ، شامل بنزین

Volatileorganic  compounds (VOC)
سنگهای آتشفشانی

سنگهایی که از گدازه یامواد آذر آواری تشکیل شده است .

Volcanice  rocks
سیلابی کردن با آب

نوعی روش استحصال پیشرفته نفت شامل تزریق آب به قسمتهای حاشیه‌ای یک میدان نفتی که به منظور افزایش میزان بازدهی نفت باقیمانده صورت می‌گیرد .

Water  flooding
حقابه

مالکیت یا کنترل بر آب درسظح یا نزدیک قطعه زمین

Water   rights
سطح ایستابی – سطح سفره آب

سطح فوقانی منطقه‌ای که از آبهای زیر زمینی اشباع شده است .

Water  table
آب شویی

حل شدن و تجزیه فیزیکی یا شیمیایی مواد آلی توسط آبهای زیرزمینی

Water  washing
هوازدگی

تجزیه فیزیکی یا شیمیایی مواد آلی توسط آبهای زیر زمینی

Weathering
تکمیل چاه

عملی که برای به تولید رساندن یک چاه اکتشافی نفت یا گاز صورت می‌گیرد .

Well  completion
چاه پیمایی

فرآیند اندازه گیری خصوصیات سنگ از قبیل خاصیت مغناطیسی ، هدایت ورادیو اکتیویته از طریق فرستادن دستگاههای اندازه گیری به درون چاه اکتشافی

Well  logging
ترسیب تر

ته نشنی تر کیبات جدیدی که به وسیله واکنش های میان ذرات معلق ،‌ و گازها در هوا تشکیل شده‌اند .

Wet  deposition
سیال کار

سیالی که در نیروگاههای تولید برق حرارت را از منبع انرژی حرارتی به توربین ها منتقل می‌کند و به طور معمول آب است .

 

Working  fluid