سازمان تجارت جهانى (گات): اهداف مبانى و ساختار

دکتر عبدالحسین شیروی استاد دانشگاه تهران

رکود اقتصادى دهه ۱۹۳۰ و بروز جنگ جهانى دوم این ایده را تقویت کرد که کشورها با آزادى تجارى به رشد اقتصادى مطلوب ترى نایل خواهند آمد. نیاز به برقرارى یک سیستم حقوقى براى تضمین آزادى تجارى و رد و بدل آزادانه کالا بین کشورها از  مسایل مبرم بعد از جنگ جهانى دوم بود. گات (GATT) که یک معاهده بین‏المللى بود و بنا بود تحت نظارت یک سازمان تجارى بین‏المللى (ITO) به اجرا در آید عملا جاى خالى سازمان تجارى بین‏المللى را پر کرد و در حدود پنجاه سال عمر خود توفیقات قابل توجهى در آزاد سازى تجارى کاهش تعرفه‏هاى گمرکى و تنظیم روابط تجارى بر اساس مقررات حقوقى داشته است. مذاکرات دور اوروگوئه که حدود هشت سال به طول انجامید منجر به تحولاتى اساسى در تنظیم روابط تجارى بین‏المللى شد. تشکیل سازمان تجارت جهانى ((WTO و توافق بر اینکه کلیه موافقتنامه‏هاى چندجانبه در حکم یک مجموعه واحد باشد از نتایج مهم این دور از مذاکرات بود.  هدف از این مقاله توضیح  اجمالى اهداف مبانى و ساختار سازمان تجارت جهانى است که در سال ۱۹۹۵ تشکیل شد. در این مقاله سعى شده است تا ضمن بیان یک تاریخچه مختصر از شکل‏گیرى گات و سازمان تجارت جهانى اهداف مطرح شده در گات و سازمان تجارت جهانى مورد بررسى قرارگیرد. فهرستى از موافقتنامه‏هاى اصلى سازمان از دیگر مطالبى است که در این مقاله مطرح شده است. مبانى و اصولى که سازمان تجارت جهانى بر آن استوار شده است و ساختار تشکیلاتى سازمان تجارت جهانى از دیگر مسایلى است که در این مقاله مورد بررسى قرارگرفته است.

متن کامل مقاله